مذاکرات هسته‌ای

اعزام بمب‌افکن‌های بی-۵۲ آمریکا به پایگاه نظامی مشترک این کشور با بریتانیا در جزیره‌ دیه‌گو گارسیا گمانه‌زنی‌ها پیرامون هشدار به جمهوری اسلامی برای توسل به زور در صورت ناکام ماندن مذاکرات را تقویت کرده است.

ان‌بی‌سی‌نیوز به نقل از منابع آگاه گزارش داد اظهارات عمومی دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، به‌ویژه درباره موضوع غنی‌سازی در خاک ایران، در هفته گذشته دو بار ناراحتی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، را در پی داشته است.

وال‌استریت ژورنال در گزارشی خبر داد استیو ویتکاف، نماینده ویژه رییس‌جمهوری آمریکا در امور خاورمیانه، به جمهوری اسلامی پیشنهاد کرده که آمریکا در صورت موافقت تهران با برچیدن برنامه هسته‌ای خود و خرید اورانیوم غنی‌شده از آمریکا، تحریم‌ها را لغو و گزینه اقدام نظامی را کنار بگذارد.

استیو ویتکاف، مذاکره‌کننده ارشد آمریکا در گفت‌وگوهای هسته‌ای با جمهوری اسلامی، هشدار داد اگر دور چهارم مذاکرات با تهران ثمربخش نباشد، واشینگتن «مسیر متفاوتی» را در پیش خواهد گرفت.

لیندزی گراهام و تام کاتن، دو سناتور ارشد جمهوری‌خواه، هشدار دادند که سنا توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی را تنها در صورتی تصویب خواهد کرد که این توافق به «برچیدن کامل» برنامه هسته‌ای تهران منجر شود.

وبسایت آکسیوس، به‌نقل از دو منبع آگاه گزارش داد که دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، پیش از سفر به خاورمیانه با ران درمر، وزیر امور استراتژیک اسرائیل و از نزدیک‌ترین مشاوران بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، دیدار و درباره مذاکرات هسته‌ای با ایران و جنگ در غزه گفت‌وگو کرد.

منابع دیپلماتیک ایرانی به ایران‌اینترنشنال گفتند با وجود موافقت جمهوری اسلامی با بازرسی‌ گسترده از تاسیسات هسته‌ای ایران از سوی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اختلاف تهران و واشینگتن بر سر غنی‌سازی در داخل ایران، از مسائلی است که باعث ابهام در ادامه مذاکرات دو طرف شده است.

منابع آگاه خبر دادند که امارات متحده عربی کانالی محرمانه برای گفت‌وگوهای امنیتی میان سوریه و اسرائیل ایجاد کرده است. این مذاکرات غیررسمی با محوریت مسائل اطلاعاتی و ضدتروریسم در حال انجام است.

استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه اعلام کرد که تلاش می‌کند دور چهارم مذاکرات هسته‌ای شنبه، ۲۰ اردیبهشت برگزار شود، با این‌حال اگر مذاکرات در تاریخ مورد نظر از سر گرفته نشود، تنها دلیل تعویق، سفر ترامپ به خاورمیانه خواهد بود.

شورای سردبیری روزنامه وال‌استریت ژورنال در سرمقاله‌ای به مذاکرات تهران و واشینگتن پرداخته و نوشته که مذاکرات هسته‌ای تاکنون به حکومت ایران فرصت‌هایی داده، اما در مقابل سیاست آمریکا گاه متزلزل به نظر می‌رسید تا اینکه دونالد ترامپ موضعی کاملا شفاف و قاطع در این زمینه اتخاذ کرد.

دونالد ترامپ برای نخستین بار پس از آغاز مذاکرات با حکومت ایران آشکارا تاکید کرد که برنامه هسته‌ای ایران باید به‌طور کامل برچیده شود. ترامپ در حالی بر برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران تاکید کرده که مقامات جمهوری اسلامی از حق خود در برخورداری از چرخه کامل سوخت هسته‌ای سخن گفته‌اند.

آلیستر برت، معاون پیشین امور خاورمیانه وزارت امور خارجه بریتانیا، در یادداشتی در وبسایت آی پیپر (The iPaper)، به بررسی سیاست دولت دونالد ترامپ در قبال جمهوری اسلامی و برنامه هسته‌ای آن پرداخته و نوشته است که آمریکا هنوز پاسخی به این پرسش که با ایران چه باید کرد، نداده است.

مایک لاولر، نماینده جمهوری‌خواه نیویورک در کنگره آمریکا، در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال تاکید کرد که شرط هر توافق هسته‌ای قابل‌قبول با تهران، توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم است. او هشدار داد که در صورت عدم پایبندی جمهوری اسلامی به این امر، گزینه اقدام نظامی روی میز خواهد بود.

خبرگزاری رویترز به نقل از هشت مقام و دیپلمات آگاه از روند مذاکرات جمهوری اسلامی و آمریکا گزارش داد که مذاکرات برای محدود کردن و نه برچیدن برنامه هسته‌ای تهران، به توافقی نزدیک می‌شود که تفاوت چندانی با برجام ندارد.

شوراهای سردبیری دو روزنامه واشینگتن‌پست و نیویورک‌پست، در سرمقاله‌های روز پنج‌شنبه ۱۱ اردیبهشت خود، به موضوع مذاکرات جاری بین دولت دونالد ترامپ و جمهوری اسلامی پرداخته‌اند.

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرد پیش از دور چهارم مذاکرات با آمریکا که در رم برگزار می‌شود، با نمایندگان اروپا دیدار خواهد کرد. از سوی دیگر، سناتور‌های جمهوری‌خواه با حمایت از توافق احتمالی، خواهان برچیدن غنی‌سازی در ایران شدند.

شبکه اسرائیلی کان گزارش داد که مقامات اسرائیلی متقاعد شده‌اند که احتمال موفقیت مذاکرات هسته‌ای میان ایالات متحده و حکومت ایران افزایش یافته است. از سوی دیگر، جمهوری اسلامی به هشدارهای وزیر امور خارجه فرانسه واکنش نشان داده و سخنان او را بی‌اساس خوانده است.

مذاکرات ایران و آمریکا در حالی ادامه دارد که هر دو طرف هم ابراز خوشبینی کرده‌ و هم هشدار داده‌اند که دست‌شان روی ماشه است. دیوار بی‌اعتمادی بلند است و تنش‌‌ها چنان ریشه‌دار که سخت می‌توان تصور کرد توافق یا عقب‌نشینی موقت به تعبیر علی خامنه‌ای،‌ به دوستی یا صلحی پایدار بیانجامد.