یک موشک استارشیپ اسپیس‌ایکس تنها چند دقیقه پس از پرتاب از تگزاس در روز پنجشنبه، ۲۷ دی ماه، در فضا منفجر شد. این حادثه باعث تغییر مسیر پروازهای هوایی بر فراز خلیج مکزیک برای جلوگیری از برخورد با بقایای سقوط کرده شد و برنامه موشکی اصلی ایلان ماسک را با چالشی جدید مواجه کرد.
مرکز کنترل ماموریت اسپیس‌ایکس هشت دقیقه پس از پرتاب، تماس با استارشیپ جدید و ارتقا یافته را که حامل اولین محموله آزمایشی ماهواره‌های بدون خدمه بود، از دست داد.
این موشک ساعت پنج و ۳۸ دقیقه به وقت محلی از تاسیسات موشکی جنوب تگزاس به فضا پرتاب شده بود.
فیلمی که خبرگزاری رویترز ضبط کرده، نشان‌دهنده توپ‌های نارنجی رنگ با ردی از دود در پشت سرشان بود که در آسمان پایتخت هائیتی، پورتو پرنس، دیده می‌شد.
ایلان ماسک، مدیرعامل اسپیس‌ایکس، در ویدیویی که در شبکه اجتماعی خود، ایکس، منتشر کرد نوشت: «موفقیت نامشخص است، اما سرگرمی تضمین شده!»
دان هوئت، مدیر ارتباطات اسپیس‌ایکس، گفت: «ما ارتباط خود را با موشک کاملاً از دست دادیم؛ این امر به ما می‌گوید که مشکلی در بخش بالایی موشک رخ داده است.»
او چند دقیقه بعد تایید کرد که موشک از دست رفته است.
آخرین بار، در ماه مارس گذشته بخش بالایی استارشیپ دچار نقص شد؛ اما نقص‌های اسپیس‌ایکس به‌ندرت چنین اختلال گسترده‌ای در ترافیک هوایی ایجاد کرده‌اند.
طبق داده‌های وب‌سایت ردیابی پرواز FlightRadar24، ده‌ها پرواز تجاری به فرودگاه‌های دیگر هدایت شدند یا مسیر خود را تغییر دادند تا از برخورد با بقایای احتمالی موشک منفجرشده جلوگیری کنند. همچنین، پروازهای خروجی از فرودگاه‌های میامی و فورت لادردیل فلوریدا نیز با تاخیری ۴۵ دقیقه‌ای انجام شد.
واکنش اداره هوانوردی فدرال آمریکا
اداره هوانوردی فدرال آمریکا (FAA)، که بر فعالیت‌های پرتاب خصوصی را نظارت می‌کند، اعلام کرد که برای مدت کوتاهی هواپیماها را از منطقه‌ای که بقایای موشک سقوط کرده بود، دور کرده است. این سازمان افزود که اکنون فعالیت‌های عادی از سر گرفته شده است.
اداره هوانوردی فدرال معمولا حریم هوایی را برای پرتاب‌ها و بازگشت‌های فضایی می‌بندد، اما در صورتی که یک وسیله فضایی دچار نقص در خارج از منطقه بسته شده شود، ممکن است هواپیماها را از ورود به منطقه‌ای که احتمال سقوط بقایا وجود دارد منع کند.
رقابت با بلو اوریجین و ادامه تلاش‌ها
این شکست یک روز پس از آن رخ داد که شرکت فضایی بلو اوریجین، متعلق به جف بزوس، بنیان‌گذار آمازون، موفق شد برای اولین بار موشک غول‌پیکر نیو گلن را به مدار زمین پرتاب کند.
بخش بالایی موشک استارشیپ که دو متر بلندتر از مدل‌های قبلی بود، به گفته اسپیس‌ایکس «نسل جدیدی از موشک با ارتقاهای قابل توجه» محسوب می‌شودد. قرار بود این موشک حدود یک ساعت پس از پرتاب به شکل کنترل‌شده‌ای در اقیانوس هند فرود آید.
ماسک اعلام کرد که بررسی اولیه نقص نشان می‌دهد که نشت داخلی سوخت اکسیژن مایع باعث افزایش فشار و در نهایت انفجار موشک شده است.
به گزارش رویترز، اداره هوانوردی فدرال آمریکا احتمالاً تحقیقی را در مورد این حادثه آغاز می‌کند که می‌تواند برنامه‌های پرتاب استارشیپ را متوقف کند. همچنین این موضوع بررسی خواهد شد که آیا بقایای موشک در مناطق مسکونی یا خارج از محدوده خطر تعیین‌شده سقوط کرده‌اند یا خیر.
این حادثه تهدیدی برای هدف ماسک در پرتاب آزمایشی حداقل ۱۲ استارشیپ در سال جاری است. غلبه بر این تهدید به توانایی اسپیس‌ایکس در رفع نقص‌ها و نتایج تحقیقات اداره هوانوردی فدرال آمریکا بستگی دارد.
ماسک گفت: «تا این لحظه برنامه‌ای برای به تعویق انداختن پرتاب بعدی در ماه آینده وجود ندارد.»
پیشینه برنامه استارشیپ
استارشیپ بخشی از تلاش چند میلیارد دلاری ایلان ماسک برای ساخت موشکی است که بتواند انسان‌ها و محموله‌ها را به مریخ ببرد و همچنین دسته‌های بزرگی از ماهواره‌ها را در مدار زمین مستقر کند.
رویکرد توسعه «آزمایش تا حد شکست» اسپیس‌ایکس، در گذشته شامل شکست‌های چشمگیر بوده است، زیرا این شرکت نمونه‌های اولیه استارشیپ را تا حد نهایت مهندسی‌شان آزمایش می‌کند. با این حال، شکست در آزمایش روز پنجشنبه در مرحله‌ای از ماموریت رخ داد که اسپیس‌ایکس پیش‌تر آن را با موفقیت پشت سر گذاشته بود.
در همین حال، بوستر غول‌پیکر «سوپر هوی» طبق برنامه پس از حدود هفت دقیقه به سکوی پرتاب بازگشت و با استفاده از روشن کردن مجدد موتورهای خود، در میان بازوهای مکانیکی غول‌پیکر متصل به برج پرتاب فرود آمد.