فیلم سینمایی «دانه انجیر معابد» ساخته محمد رسول‌اف، کارگردان برجسته منتقد جمهوری اسلامی، در فهرست نامزدهای بهترین فیلم بین‌المللی اسکار ۲۰۲۵ قرار گرفت.
فیلم‌های «من هنوز اینجا هستم» از برزیل، «امیلیا پرز» از فرانسه، «دختری با سوزن» از دانمارک و «جریان» از لیتوانی دیگر نامزدهای بهترین فیلم بین‌المللی اسکار ۲۰۲۵ هستند.
آلمان در شهریورماه فیلم «دانه انجیر معابد» را به‌عنوان نماینده این کشور در بخش «بهترین فیلم بلند بین‌المللی» در نود و هفتمین دوره جوایز سینمایی اسکار برگزید.
آخرین اثر رسول‌اف پیشتر در خردادماه جایزه ویژه هیئت داوران در بخش مسابقه هفتاد و هفتمین دوره جشنواره فیلم کَن و در تیرماه جایزه بهترین فیلم داستانی در بخش بین‌الملل هفتاد و یکمین دوره جشنواره سیدنی از نگاه تماشاگران را از آن خود کرده بود.
«دانه انجیر معابد» در آذرماه در فهرست نامزدهای بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان جوایز گلدن گلوب ۲۰۲۵ قرار گرفت. این فیلم در دی‌ماه نیز نامزد دریافت یکی از جوایز آکادمی فیلم بریتانیا، موسوم به بفتا، شد.
منتقدان این فیلم را که بدون تن دادن به حجاب اجباری در ایران ساخته شده، روایت گویای رسول‌اف از جنبش «زن، زندگی، آزادگی» توصیف و از آن ستایش کرده‌اند.
رسول‌اف خردادماه گفت این فیلم که داستان خانواده یک مقام قضایی حکومت ایران در جریان خیزش سراسری ۱۴۰۱ را بازگو می‌کند، الهام‌گرفته از تجربیات شخصی این کارگردان با نظام قضایی جمهوری اسلامی است.
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت ابراهیم رئیسی، ۲۳ اردیبهشت اعلام کرد اقدام رسول‌اف در ساخت فیلم «دانه انجیر معابد» بدون اخذ مجوز از این وزارت‌خانه یک «تخلف محرز» است و با آن «طبق قانون» برخورد خواهد شد.
رسول‌اف ۲۴ اردیبهشت از خروج خود از ایران به دلیل فشارهای امنیتی خبر داد و گفت میان زندان و ترک کشور، مجبور به انتخاب گزینه دوم شده است.
رسول‌اف با انتقاد از مقام‌های جمهوری اسلامی افزود: «اگر ایران جغرافیایی زیر چکمه‌های استبداد دینی شما رنج می‌کشد، ایران فرهنگی در ذهن مشترک میلیون‌ها ایرانی که از ظلم و توحش شما ناچار به ترک ایران شدند، زنده است و هیچ قدرتی نمی‌تواند اراده خود را به آن تحمیل کند.»
رسول‌اف در سال‌های اخیر از منتقدان جدی و سرسخت جمهوری اسلامی بوده و به‌طور مداوم از سوی دستگاه‌های قضایی و امنیتی تحت پیگرد قرار گرفته است.
او ۲۸ اردیبهشت در اولین مصاحبه خود پس از خروج از ایران گفت: «ماموریت من این است که بتوانم آنچه را که در ایران می‌گذرد و وضعیتی را که ما ایرانی‌ها در آن گرفتار شده‌ایم، روایت کنم.»
رسول‌اف در چندین فیلم خود مانند «به امید دیدار»، «دست‌نوشته‌ها نمی‌سوزند»، «شیطان وجود ندارد» و «لِرد» ساختار آلوده به فساد حاکمیت در جمهوری اسلامی را به نمایش گذشته و از آن انتقاد کرده است.
نامزدهای سایر جوایز اسکار ۲۰۲۵
انیمیشن کوتاه «در سایه سرو» ساخته شیرین سوهانی و حسین ملایمی، هنرمندان جوان ایرانی، نیز نامزد دریافت جایزه اسکار در بخش بهترین انیمیشن کوتاه شد.
آدرین برودی برای فیلم «بروتالیست»، تیموتی شالامی برای فیلم «یک ناشناخته کامل»، کولمن دومینگو برای فیلم «بخوان بخوان»، ریف فاینز برای فیلم «مجمع کاردینال‌ها» و سباستین استن برای فیلم «شاگرد»، در فهرست نامزدهای بهترین بازیگر مرد اسکار ۲۰۲۵ قرار گرفتند.
سینتیا اریوو برای فیلم «شرور»، کارلا سوفیا گاسکون برای فیلم «امیلیا پرز»، مایکی مدیسون برای فیلم «آنورا»، دمی مور برای فیلم «ماده» و فرناندا تورس برای فیلم «من هنوز اینجا هستم» به‌عنوان نامزدهای بهترین بازیگر زن اسکار ۲۰۲۵ معرفی شدند.
فیلم «امیلیا پرز» با کسب ۱۳ نامزدی، صدرنشین فهرست نامزدهای اسکار ۲۰۲۵ است.